تعریف تحلیل سود

تحلیل سود به فرایند بررسی و ارزیابی سودآوری یک کسب‌وکار اشاره دارد که از ابزارهای مالی و حسابداری برای ارزیابی وضعیت مالی استفاده می‌کند. این تحلیل به مدیران کمک می‌کند بفهمند آیا فعالیت‌های تجاری آن‌ها منجر به تولید سود می‌شود یا خیر.

به‌عبارت‌دیگر، تحلیل سود مستلزم بررسی عمیق میزان درآمد و هزینه‌های کسب‌وکار است تا بتوان نتیجه‌گیری دقیقی درباره سلامت مالی آن انجام داد.

این تحلیل می‌تواند به دو نوع اصلی تقسیم شود:

1. تحلیل سود ناخالص: به بررسی درآمد و هزینه‌های مستقیم تولید کالا یا خدمات می‌پردازد.

2. تحلیل سود خالص:  در آن تمامی هزینه‌های عملیاتی، مالی و غیره، درنظر گرفته می‌شود.

اهمیت تحلیل سود در کسب‌وکار

تحلیل سود به‌عنوان یکی از اصول بنیادی مدیریت مالی در کسب‌وکارها، نقش حیاتی را ایفا می‌کند. اهمیت این تحلیل به عوامل زیر برمی‌گردد:

• تصمیم‌گیری بهتر: با داشتن داده‌های صحیح و دقیق درباره سودآوری، مدیران می‌توانند تصمیمات بهتری در زمینه استراتژی‌های تجاری اتخاذ کنند.
• شناسایی نقاط ضعف: این تحلیل به شناسایی نقاط ضعف و قدرت کسب‌وکار کمک می‌کند و امکان اصلاح و بهبود فرایندها را فراهم می‌آورد.
• برنامه‌ریزی مالی: با تحلیل سود، کسب‌وکارها قادر به برنامه‌ریزی بهتری برای آینده مالی خود هستند و می‌توانند بهترین راهکارها را برای افزایش سود معرفی کنند.

در مجموع، تحلیل سود پایه‌گذار بقا و رشد کسب‌وکارها در دنیای رقابتی امروز است و می‌تواند به شفاف‌سازی وضعیت مالی هر سازمان، کمک شایانی بکند.

انواع تحلیل سود

تحلیل سود ناخالص

تحلیل سود ناخالص، یکی از رایج‌ترین روش‌های تحلیل سود در کسب‌وکارها است که به بررسی درآمد حاصل از فروش و هزینه‌های مستقیم تولید کالا یا خدمات می‌پردازد. این نوع تحلیل نشان می‌دهد آیا یک کسب‌وکار توانسته است از فعالیت‌های تجاری خود، در سطح اولیه، سود کسب کند یا خیر.

در فرایند تحلیل سود ناخالص، معادله زیر مورداستفاده قرار می‌گیرد:

این محاسبه به مدیران کمک می‌کند تا:

• عملکرد فروش را ارزیابی کنند.
• هزینه‌های تولید را شناسایی و مدیریت نمایند.
• قیمت‌گذاری مناسب کالاها یا خدمات خود را تعیین کنند.

تحلیل سود خالص

تحلیل سود خالص به تمامی درآمد و هزینه‌های عملیاتی، غیرعملیاتی و مالی کسب‌وکار می‌پردازد و درنهایت یک تصویر کلی از وضعیت سودآوری ارائه می‌دهد. این تحلیل به‌نوعی نمایانگر درآمد واقعی یک کسب‌وکار پس از کسر تمامی هزینه‌ها و مالیات‌ها است.

معادله تحلیل سود خالص به‌صورت زیر است:

استفاده از تحلیل سود خالص به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که:

• تصمیم‌گیری منطقی‌تر و مبتنی بر واقعیت‌های مالی انجام دهند.
• به شناسایی هزینه‌های غیرضروری و قابل‌کاهش کمک کند.
• نقطه تعادل و حتی نقاط ضعف در فرآیندهای مالی را شناسایی نماید.

در نهایت، هر دو نوع تحلیل سود به شناخت و تجزیه و تحلیل فضای مالی کسب‌وکار کمک کرده و از آنجا که هر یک نمای خاصی از وضعیت مالی سازمان را ارائه می‌دهند، ترکیب این دو می‌تواند ارزش افزوده قابل‌توجهی برای مدیران به ارمغان آورد.

فرایند تحلیل سود در کسب‌وکار

تحلیل سود در هر کسب‌وکاری شامل مراحل مشخصی است که آگاهی مدیران از آن‌ها برای بهره‌برداری حداکثری از این فرایند ضروری است. شناخت این مراحل به مدیران کمک می‌کند با درک عمیق‌تری از منابع سودآوری و چالش‌های موجود، تصمیمات استراتژیک بهتری اتخاذ کرده و کسب‌وکار را به‌سمت سودآوری پایدار و بیشتر هدایت کنند. این مراحل به‌صورت زیر است:

جمع‌آوری داده‌ها

گام ابتدایی و حیاتی در تحلیل مالی، جمع‌آوری جامع اطلاعات مالی است تا تصویری از عملکرد کسب‌وکار به‌دست آید.

این داده‌ها شامل درآمد، انواع هزینه‌ها، مالیات و دیگر اطلاعات مرتبط از صورت‌های مالی است. به‌عنوان‌مثال، مدیر فروشگاهی که گزارش‌های ماهانه فروش و هزینه‌ها را گردآوری می‌کند، درحال تهیه مواد خام ضروری برای تحلیل‌های دقیق‌تر سودآوری است.

محاسبه سود ناخالص

پس از جمع‌آوری داده‌ها، نوبت به محاسبه سود ناخالص می‌رسد که از کسر هزینه‌های مستقیم (مانند بهای تمام شده کالای فروش‌رفته) از درآمد کل فروش به‌دست می‌آید.

این شاخص کلیدی، توانایی اولیه و بنیادین کسب‌وکار در ایجاد سود از فعالیت‌های اصلی خود را، پیش از درنظر گرفتن هزینه‌های عملیاتی دیگر، واضح نشان می‌دهد و مبنایی برای ارزیابی کارایی تولید و قیمت‌گذاری است.

محاسبه سود خالص

پس از تعیین سود ناخالص، در گام بعدی تمام هزینه‌های باقیمانده از آن کسر می‌گردد تا سود خالص، که شاخص نهایی سودآوری است، مشخص شود.

این هزینه‌ها شامل مخارج عملیاتی (مانند حقوق، اجاره، بازاریابی)، هزینه‌های مالی (مانند بهره وام) و همچنین مالیات بر درآمد می‌باشد. رقم سود خالص نشان‌دهنده عملکرد مالی واقعی شرکت پس از احتساب تمامی هزینه‌ها است.

تجزیه و تحلیل نتایج

پس از محاسبات، مرحله کلیدی، ارزیابی نتایج نهایی تحلیل سود است. مدیران با بررسی دقیق این ارقام، می‌توانند نقاط قوت کسب‌وکار (مانند محصولات پرسود یا کنترل هزینه‌های موثر) و همچنین نقاط ضعف (مانند هزینه‌های بالا یا حاشیه سود پایین در بخش‌هایی خاص) را شناسایی کنند.

این شناخت عمیق، به تصمیم‌گیری‌های عملیاتی هدفمند و اقدامات اصلاحی برای بهبود عملکرد و سودآوری آینده منجر می‌شود.

روش‌های مورداستفاده در تحلیل سود

در تحلیل سود، روش‌های مختلفی برای ساده‌سازی فرآیند بررسی و ارزیابی سودآوری وجود دارد:

نسبت‌های مالی

برای سنجش دقیق‌تر وضعیت سودآوری، تحلیل‌گران از نسبت‌های مالی کلیدی بهره می‌برند. به‌عنوان‌مثال «نسبت سود به فروش» (حاشیه سود)، نشان می‌دهد چه درصدی از فروش به سود تبدیل شده و کارایی عملیاتی را ارزیابی می‌کند. همچنین «نسبت سود به دارایی» بیانگر میزان سودآوری شرکت در قبال کل دارایی‌های تحت کنترل آن است و به درک چگونگی استفاده بهینه از منابع، کمک شایانی می‌نماید.

برنامه‌ریزی سناریو

یکی از قابلیت‌های کلیدی تحلیل سود، توانایی مدیران در بررسی سناریوهای مختلف و پیش‌بینی آینده است.

با این روش، آن‌ها می‌توانند تاثیر تغییرات احتمالی در عواملی چون قیمت فروش محصولات، هزینه‌های تولید یا نوسانات تقاضای بازار را بر میزان سودآوری کسب‌وکار مدل‌سازی کنند. این امر به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک آگاهانه‌تر، مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای آینده کمک شایانی می‌کند.

مدل‌سازی مالی

با ایجاد مدل‌های مالی می‌توان روندهای آینده کسب‌وکار را پیش‌بینی کرده و تغییرات لازم را اعمال کرد.

تحلیل سود به مدیران این امکان را می‌دهد که با بررسی عمیق و دقیق داده‌ها، تصمیمات بهتری در راستای بهبود و رشد کسب‌وکار اتخاذ کنند. از آنجا که این فرایند به تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعات بستگی دارد، باید با دقت و برنامه‌ریزی پیش برود تا بهترین نتایج حاصل گردد.

نقش تحلیل سود در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک

تحلیل سود عامل مهمی در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کسب‌وکارها به شمار می‌آید. مدیران با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده از تحلیل سود، می‌توانند به درک دقیقی از وضعیت مالی شرکت دست یابند و استراتژی‌های مناسب را انتخاب کنند. به‌عنوان مثال، اگر یک شرکت متوجه شود که بخش خاصی از محصولاتش سودآورتر از دیگر بخش‌ها است، می‌تواند منابع بیشتری را به این بخش اختصاص دهد.

در انتخاب استراتژی، تحلیل سود تأثیرات زیر را به همراه دارد:

• شناسایی فرصت‌ها: تشخیص قسمتی از بازار که بیشترین پتانسیل سودآوری را دارد.
• کاهش ریسک: با تحلیل دقیق سود، مدیران می‌توانند از فعالیت‌هایی که با ریسک بالایی همراه است، اجتناب کنند.
• تقویت تصمیم‌گیری داده‌محور: تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌های مالی بهتر انجام می‌شود.

رویکردهای موثر بر مبنای تحلیل سود

در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، چند رویکرد موثر بر مبنای تحلیل سود وجود دارد که می‌تواند به بهینه‌سازی عملکرد کسب‌وکار کمک کند:

• تحلیل ریسک و بازده: با سنجش نسبت ریسک به بازده، امکان انتخاب فعالیت‌هایی با بالاترین بازده ممکن فراهم می‌شود.
• استفاده از مدل‌های پیش‌بینی: این روش‌ها به مدیران کمک می‌کند تا سودآوری آینده را پیش‌بینی کرده و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند.
• تحلیل نقطه شکست: با شناسایی نقطه‌ای که هزینه‌ها با درآمدها برابر می‌شوند، مدیران می‌توانند تصمیمات بهتری برای قیمت‌گذاری و کاهش هزینه‌ها اتخاذ نمایند.

با توجه به این رویکردها، تحلیل سود نقش کلیدی در نحوه‌ی عملکرد کسب‌وکارها ایفا می‌کند و به مدیران این امکان را می‌دهد که با درک بهتر از شرایط مالی، به تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری دست بزنند. در نهایت، تحلیل سود باعث افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری کسب‌وکارها در بازار می‌گردد.

مزایای استفاده از تحلیل سود

همانطور که در مراحل پیشین گفته شد، تحلیل سود درواقع ابزاری بسیار قدرتمند و حیاتی برای تمامی کسب‌وکارها به‌شمار می‌رود.

این ابزار نه‌تنها به مدیران در جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانه یاری می‌رساند؛ بلکه با ایجاد درک عمیق از عملکرد مالی و شناسایی نقاط کلیدی، مزایای استراتژیک و عملیاتی متعددی را برای کل سازمان به‌همراه دارد:

بینش عمیق درباره عملکرد مالی

یکی از اساسی‌ترین مزایای تحلیل سود، ارائه اطلاعات دقیق و شفاف از میزان بهره‌وری و کارایی مالی کسب‌وکار است.

این تحلیل به مدیران کمک می‌کند تا با بررسی جزئیات درآمدها و هزینه‌ها، درست تشخیص دهند کدام فعالیت‌ها یا بخش‌ها، عملکردی قوی (نقاط قوت) و کدام یک نیاز به بهبود و بازنگری (نقاط ضعف) دارند، که این گام اول برای بهینه‌سازی است.

اعمال تصمیمات مبتنی بر داده

اطلاعات شفاف حاصل از تحلیل سود، راهنمای مدیران در اتخاذ تصمیمات کلیدی و استراتژیک است. با درک دقیق از حاشیه سود هر محصول یا خدمت، می‌توانند سیاست‌های قیمت‌گذاری موثرتری را پیاده‌سازی کنند.

همچنین، شناسایی هزینه‌های مازاد به برنامه‌ریزی برای کاهش آن‌ها کمک کرده و تشخیص بخش‌های سودآور، سرمایه‌گذاری‌های آینده را به‌سمت فرصت‌های با بازدهی بالاتر هدایت می‌نماید.

بهبود فرآیندهای تجاری

تحلیل‌های سود که به‌صورت منظم انجام می‌شوند، به شرکت‌ها در بهینه‌سازی فرایندهای داخلی و کاهش موثر هزینه‌ها یاری می‌رسانند. این بررسی‌های دوره‌ای، ناکارآمدی‌های احتمالی در عملیات را آشکار ساخته و فرصت‌های بهبود را نمایان می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال، یک کسب‌وکار با ارزیابی دقیق هزینه‌های بخش تولید خود، ممکن است راهکارهایی عملی برای کاهش اتلاف منابع و در نتیجه صرفه‌جویی در هزینه‌ها شناسایی کند.

پیش‌بینی بهتری از آینده

تحلیل سود تنها به نمایش وضعیت مالی فعلی محدود نمی‌شود؛ بلکه با بررسی داده‌های تاریخی و شناسایی الگوها، در پیش‌بینی روندهای آتی سودآوری به مدیران یاری می‌رساند.

این قابلیت آینده‌نگری، ابزاری بسیار ارزشمند برای برنامه‌ریزی‌های استراتژیک و بلندمدت است؛ چراکه به کسب‌وکارها کمک می‌کند برای فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو، آمادگی بهتری داشته باشند و تصمیمات پایدارتری اتخاذ کنند.

معایب ممکن در تحلیل سود

بااین‌حال، تحلیل سود نیز معایبی دارد که مدیران باید از آن‌ها آگاه باشند و در تصمیم‌گیری‌های خود آن‌ها را مدنظر قرار دهند؛ چراکه در برخی موارد، تحلیل سود ممکن است منجر به برداشت‌های نادرست شود؛ به‌ویژه زمانی که داده‌ها ناقص یا نادرست هستند یا تغییرات بازار به‌طور دقیق در آن‌ها منعکس نشده باشد.

توجه به عوامل کیفی

تحلیل سود عمدتا بر داده‌های مالی تمرکز دارد و ممکن است عواملی مانند رضایت مشتری، کیفیت خدمات یا نوآوری را نادیده بگیرد.

به‌عنوان‌مثال، ممکن است شرکتی با وجود آوازه زیاد در بازار، در برآورده کردن نیازهای واقعی مشتریان خود ضعیف عمل کند و این مسئله در بلندمدت به کاهش فروش و آسیب به برند منجر شود.

معیارهای ثابت و جابجایی

تغییرات ناگهانی در هزینه‌ها یا درآمدها ممکن است تصویری نادرست و موقتی از عملکرد واقعی کسب‌وکار ارائه دهد.

برای مثال، نوسانات قیمت مواد اولیه یا تغییرات ناگهانی در شرایط بازار می‌تواند نتایج تحلیل سود را به‌طور قابل‌توجهی تحت‌تاثیر قرار دهد و باعث شود مدیران به تصمیمات شتاب‌زده یا نادرست برسند.

وابستگی به داده‌های قوی

برای انجام یک تحلیل دقیق و قابل‌اعتماد، استفاده از داده‌های صحیح، جامع و به‌روز، کاملا ضروری است. درصورت نبود این داده‌ها یا در دسترس نبودن اطلاعات کافی، نتایج تحلیل می‌تواند گمراه‌کننده و حتی زیان‌بار باشد و مدیران را به تصمیم‌گیری‌های نادرست سوق دهد.

باتوجه به مزایا و معایب تحلیل سود، ضروری است که مدیران این ابزار را درست و با توجه به نقاط قوت و ضعف آن به‌کار ببرند تا بهترین نتایج مالی را از آن استخراج کنند.

نمونه‌های عملی تحلیل سود

برای درک بهتر مفهوم تحلیل سود، بیایید یک مطالعه موردی از صنعت تولید پوشاک را بررسی کنیم. فرض کنید یک کارخانه تولید لباس، اخیرا یک خط تولید جدید راه‌اندازی کرده و حالا تصمیم دارد تحلیل سود مربوط به این خط تولید را انجام دهد تا مشخص کند آیا این سرمایه‌گذاری جدید سودآور بوده است یا خیر.

جمع‌آوری داده‌ها

مدیران به‌صورت ماهانه اطلاعات دقیق و جزئی درباره فروش محصولات، هزینه‌های مربوط به تولید و همچنین هزینه‌های تبلیغات را جمع‌آوری می‌کنند تا بتوانند تحلیل سود را درست انجام دهند.

لازم به ذکر است که هزینه‌های تولید، شامل موارد متعددی ازجمله حقوق و دستمزد کارگران، بهای مواد خام و اولیه، هزینه‌های انرژی، نگهداری تجهیزات و سایر هزینه‌های جاری مرتبط با فرایند تولید می‌شود.

این اطلاعات جامع به مدیران کمک می‌کند تصویری دقیق‌تر از عملکرد مالی هر خط تولید به‌دست آورند و تصمیم‌های بهتری برای بهبود سودآوری اتخاذ کنند.

تحلیل سود ناخالص

با محاسبه سود ناخالص، مدیران می‌توانند ارزیابی کنند آیا این خط تولید توانسته است هزینه‌های مستقیم تولید را پوشش دهد یا خیر.

رای مثال، اگر درآمد ماهانه خط تولید ۱۰۰ میلیون تومان باشد و هزینه‌های تولید شامل حقوق، مواد خام و هزینه‌های جاری ۷۰ میلیون تومان شود، در این صورت سود ناخالص برابر با ۳۰ میلیون تومان خواهد بود.

این عدد نشان می‌دهد پس از کسر هزینه‌های تولید، مقدار قابل‌توجهی درآمد باقی می‌ماند که می‌تواند برای پوشش سایر هزینه‌ها یا سرمایه‌گذاری مجدد استفاده شود.

تجزیه و تحلیل عمیق‌تر

باتوجه به این نتایج، مدیران متوجه می‌شوند نیاز به کاهش هزینه‌های تبلیغات و افزایش کیفیت مواد اولیه دارند تا سود بهتر شود.

این نمونه نشان می‌دهد چگونه یک شرکت می‌تواند با تحلیل دقیق سود، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و به اصلاحات لازم بپردازد.

تحلیل گزاره‌های مالی جهت تصمیم‌گیری بهتر

تحلیل گزاره‌های مالی نیز می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک کند. فرض کنید یک کسب‌وکار دنبال سرمایه‌گذاری در یک پروژه جدید است. در اینجا، تحلیل گزاره‌های مالی شامل موارد زیر خواهد بود:

نسبت سود به فروش

نسبت سود به فروش یکی از شاخص‌های مهم برای ارزیابی عملکرد مالی است که با محاسبه آن، مدیران می‌توانند بفهمند هر بخش یا محصول چقدر در تولید سود موثر بوده است.

برای مثال، اگر این نسبت برابر با ۲۰٪ باشد، به این معنا است که به‌ازای هر ۱۰۰ تومان فروش، ۲۰ تومان سود به‌دست آمده که نشان‌دهنده سوددهی بالای واحد یا محصول است.

این معیار به مدیران کمک می‌کند نقاط قوت و ضعف خطوط تولید را بهتر شناسایی کرده و تصمیمات بهینه‌تری برای افزایش بهره‌وری و سودآوری اتخاذ کنند.

مدل‌های پیش‌بینی

با استفاده از داده‌های گذشته و تحلیل دقیق روندهای بازار، مدیران می‌توانند تخمینی منطقی و قابل‌اتکا از سودآوری آینده پروژه جدید به‌دست آورند. این پیش‌بینی‌ها کمک می‌کند ریسک‌های احتمالی را شناسایی کرده و استراتژی‌های مناسبی برای بهبود عملکرد و افزایش بازدهی پروژه تدوین کنند.

تحلیل هزینه و فایده

با ارزیابی دقیق هزینه‌ها و منافع پروژه جدید، مدیران قادر خواهند بود تصمیمی آگاهانه بگیرند که آیا سرمایه‌گذاری در این پروژه ازنظر اقتصادی منطقی و سودآور است یا خیر. این ارزیابی شامل بررسی تمامی هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم، منافع مالی و غیرمالی و همچنین تاثیرات بلندمدت پروژه بر کسب‌وکار می‌شود تا ریسک‌ها و فرصت‌ها خیلی خوب سنجیده شوند.

با انجام این تحلیل‌ها، کسب‌وکارها می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و از خطرات مالی جلوگیری کنند. به‌طور کلی، ترکیب مطالعه موردی و تحلیل گزاره‌های مالی برای بهبود سود و ارتقاء عملکرد مالی بسیار موثر است.

پیشنهادات

با توجه به اهمیت حیاتی تحلیل سود در افزایش رونق و تضمین پایداری کسب‌وکارها، پیشنهاداتی کاربردی برای بهره‌برداری بهتر و موثرتر از این ابزار ارائه می‌شود که می‌تواند به مدیران کمک کند تصمیمات مالی و استراتژیک بهتری اتخاذ کنند و مسیر رشد شرکت را هموارتر سازند.

استفاده منظم از تحلیل سود

توصیه می‌شود مدیران تحلیل سود را به‌صورت منظم و دوره‌ای انجام دهند تا بتوانند تغییرات سریع بازار را خیلی خوب رصد کرده و همواره اطلاعات به‌روز و دقیقی درباره وضعیت مالی کسب‌وکار خود داشته باشند. این‌کار امکان می‌دهد واکنش‌های به‌موقع و تصمیمات هوشمندانه‌تری در مواجهه با تحولات بازار اتخاذ کنند و از فرصت‌ها به بهترین شکل بهره‌برداری کنند.

گنجاندن عوامل کیفی

مدیران باید علاوه بر داده‌های مالی، به عوامل غیرمالی مانند رضایت مشتری، کیفیت خدمات، فرهنگ سازمانی و میزان نوآوری نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ زیرا این عوامل نقش مهمی در موفقیت بلندمدت کسب‌وکار دارند و کمک می‌کنند تصمیمات جامع‌تر و متوازن‌تری اتخاذ شود که علاوه‌بر سودآوری، به توسعه پایدار و رشد مستمر شرکت منجر گردد.

آموزش و به‌روزرسانی

داشتن تیمی آگاه، متخصص و آموزش‌دیده در زمینه تحلیل‌های مالی نقش بسیار مهمی در افزایش دقت و کیفیت نتایج تحلیل‌ها دارد.

چنین تیمی می‌تواند با استفاده از روش‌های علمی و ابزارهای مناسب، داده‌ها را درست تفسیر کند و به مدیران اطلاعات قابل‌اتکایی ارائه دهد که درنهایت به بهبود عملکرد کلی کسب‌وکار و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه‌تر منجر می‌شود.

تحلیل سود، در کنار ایجاد نظم در برنامه‌ریزی مالی، می‌تواند به افزایش شفافیت و بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری کمک کند. تقویت این رویکرد در کسب‌وکارها می‌تواند به رشد سلامت مالی و کیفیت خدمات ارائه‌شده، منجر شود.