در دنیای امروز برگزاری کلاس‌ها و برنامه‌های آنلاین روز به روز رایج‌تر می‌شود. وقتی مردم برنامه‌های آنلاین زیادی می‌بینند، توقع آن‌ها بالاتر می‌رود و دوست دارند آموزش‌ها و برنامه‌های باکیفیت ببینند. یکی از روش‌های برگزاری کلاس یا برنامه آنلاین زنده، استفاده از «وبکست» است.

وبکست ترکیب دو واژه Web+Cast است که به معنی پخش از طریق وب یا همان اینترنت است. البته وبکست فقط مخصوص مدرس‌ها نیست. مثلا افرادی در دنیا وجود دارند که به بررسی محصولات جدید می‌پردازند و از طریق پخش زنده برنامه خود کسب درآمد می‌کنند.

اگر می‌خواهید تفاوت دقیق وبینار و وبکست را بدانید لطفا مقاله «تفاوت وبینار و وبکست» را مطالعه کنید.

وبکست چیست؟

وبکست هم درواقع همان استریمینگ است که در آن می‌توانیم تصویر و صوت خودمان و همچنین فیلم‌های ضبط‌شده و تصویر کامپیوتر و … را به صورت زنده پخش کنیم. یکی از جدیدترین اتفاقات در صنعت آموزش و به خصوص با شیوع ویروس کرونا، حرکت مدرس‌ها از وبینارهای پاورپوینت و صوت به آموزش‌های آنلاینی است که امکان نمایش تصویر شما با یک یا چند دوربین، پاورپوینت، صفحه دسکتاپ و … وجود دارد.

برنامه‌های زنده تلویزیونی که شامل چند دوربین، زیرنویس، تبلیغات وسط برنامه و … اگر از طریق اینترنت ارسال شود و مخاطبان از طریق سایت یا نرم‌افزاری آن را ببینند، درواقع «وبکست» است.

در «وبکست» می‌توانید:

تصویر خودتان را با کیفیتی بسیار عالی و از طریق دوربین حرفه‌ای یا دوربین موبایل منتقل کنید.
کیفیت پخش می‌تواند حتی FullHD باشد و معادل فیلم‌های سینمایی باشد.
وسط آموزش می‌توانید تبلیغ پخش کنید یا تیزری که از پیش ضبط شده را نمایش دهید.
امکان پخش با چند دوربین وجود دارد و می‌توانید تصویر خودتان را گاهی از نمای نزدیک و گاهی از نمای دور پخش کنید.
امکان استفاده از تصویر در تصویر برای تنوع بیشتر آموزش
افزودن نوشته و عنوان روی تصویر شما وجود دارد؛ دقیقا مثل برنامه‌های خبری زنده و مستندها

کاربرد وبکست برای مدرسان چیست؟

1. برگزاری کلاس‌های آنلاین باکیفیت
2. پخش زنده همایش‌ها و کلاس‌های حضوری
3. تدوین همزمان فیلم همایش یا کارگاه

برای اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد وبکست این ویدیو را ببینید.

فرایند برگزاری وبکست چگونه است؟

فرایند برگزاری وبکست به سه بخش تقسیم می‌شود.

1. ورودی‌ها

ابتدا لازم است ورودی‌های خود را مشخص کنیم. در برنامه زنده قصد داریم از چه ورودی‌هایی استفاده کنیم. دوربین عکاسی، دوربین فیلم‌برداری، دوربین موبایل، میکروفن، صفحه کامپیوتر، صفحه موبایل و … مثال‌هایی از ورودی‌هایی هستند که می‌توانیم در وبکست خود استفاده کنیم و به آموزش زنده خودمان تنوع ببخشیم.

2. تدوین

تمام این ورودی‌ها باید وارد یک سیستم تدوین شوند. این سیستم تدوین می‌تواند یک کامپیوتر و نرم‌افزار مناسب باشد. البته تجهیزات سخت‌افزاری گران‌قیمتی وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان به تدوین همزمان پرداخت و دیگر نیازی به کامپیوتر نباشد.

در تدوین همزمان وبکست چه کارهایی انجام می‌دهیم؟

در مرحله تدوین همزمان وبکست هر لحظه انتخاب می‌کنیم که کدامیک از ورودی‌هایی که داریم پخش شود. فرض کنید بازی فوتبالی در حال پخش است. این بازی توسط 8 دوربین فیلم‌برداری می‌شود و به سیستم تدوین همزمان نیز ارسال می‌شود. شما باید در هر لحظه انتخاب کنید که تصویر کدام دوربین برای بینندگان پخش شود تا بازی جذاب‌تر دیده شود. البته در تدوین همزمان علاوه بر انتخاب دوربین یا تصویر ورودی، می‌توانیم نوشته‌، زیرنویس، لوگو یا … را هم به تصویر خروجی اضافه کنیم.

نرم‌افزارهای تدوین همزمان و برگزاری وبکست

نرم‌افزارهای زیادی وجود دارد که توسط آن‌ها می‌‌توانید تدوین همزمان و پخش زنده وبکست را انجام بدهید. چند نمونه از نرم‌افزارهای رایج‌ تدوین همزمان و وبکست توسط کامپیوتر:

1. OBS Studio
2. Streamlabs OBS
3. XSplit
4. Wirecast
5. vMix
6. Nvidia Shadowplay
7. Lightstream

نرم‌افزار OBS متن‌باز است و به‌صورت کاملا رایگان از سایت obsproject.com قابل دانلود است. اگر مبتدی هستید و تازه می‌خواهید وارد حوزه برگزاری وبکست شوید، شاید بهتر باشد کار خود را با این نرم‌افزار شروع کنید؛ البته امکانات خیلی کاملی ندارد؛ ولی می‌تواند شروع خوبی برای شما باشد.

مشخصات کامپیوتر تدوین همزمان مناسب چیست؟

برای تدوین همزمان وبکست نیازی به کامپیوتر بسیار پیشرفته با مشخصات بالا ندارید!‌ اگر کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود را در سه سال اخیر خریداری کرده‌اید به احتمال زیاد برای تدوین همزمان و وبکست مناسب است.

3. خروجی‌ها

در فرایند وبکست باید خروجی‌های موردنظر را انتخاب کنیم. خروجی مرحله تدوین می‌تواند فیلمی باشد که روی هارددیسک کامپیوتر ذخیره می‌شود یا می‌تواند ارسال زنده برنامه به سایتی مثل آپارات یا … باشد. البته گزینه دیگر آن است که خروجی تصویر به پرده ویدیو پروژکتور ارسال شود.

در فرایند وبکست می‌توانیم تمام خروجی‌ها را به‌ صورت همزمان هم داشته باشیم؛ یعنی فیلم نهایی روی کامپیوتر ذخیره شود، همان فیلم همزمان برای مخاطبان راه دور پخش شود و همین‌طور روی پرده نمایش یک سالن کنفرانس نمایش داده شود.

شما می‌توانید خروجی را به سایت‌های مثل آپارات، فیس‌بوک، یوتیوب، اینستاگرام و هر سایت دیگری بفرستید که از استریمینگ زنده پشتیبانی می‌کنند.

فرایند برگزاری وبکست به‌طور خلاصه

پس برای برگزاری وبکست کافی است ورودی‌های موردنظر را انتخاب کنیم، تمام این ورودی‌ها را به یک سیستم تدوین همزمان بفرستیم که می‌تواند یک کامپیوتر و نرم‌افزار لازم باشد. در نهایت در تنظیمات نرم‌افزار تعریف کنیم که خروجی فیلم باید کجا پخش شود.

اتصالات و مبدل‌ها

واضح است برای اتصال ورودی‌ها به سیستم تدوین به مبدل‌ها و اتصالاتی نیاز داریم. مثلا نمی‌توان یک دوربین فیلم‌برداری حرفه‌ای را به صورت مستقیم به یک کامپیوتر وصل کرد. پس باید از مبدل‌ها، کابل‌ها و اتصالاتی استفاده کنیم که این امکان را برای ما فراهم می‌سازند.

کارت کپچر (Capture Card) چیست؟

کارت کپچر سخت‌افزار نسبتا کوچکی است که ویدیوی ورودی را دریافت می‌کند و خروجی USB می‌دهد که به کامپیوتر وصل می‌شود. فرض کنیم می‌خواهید در کلاس آنلاین یا وبکست خود به جای وب‌کم از دوربین حرفه‌ای استفاده کنید. کافی است با یک کابل HDMI خروجی دوربین را به ورودی کارت کپچر وصل کنید. سپس خروجی کارت کپچر را که به صورت USB است را به کامپیوتر وصل کنید. اغلب نرم‌افزارها و سایت‌ها، کارت کپچر را یک وب‌کم درنظر می‌گیرند. پس کافی است به سایت برگزاری وبینار بروید. خواهید دید در فهرست وب‌کم‌ها یک وب‌کم جدید اضافه شده که نامش نام همان کارت کپچر است.

در وبکست حرفه‌ای کارت کپچر اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا به کمک آن می‌توانید از منبع تصویری را به کامپیوتر تدوین همزمان منتقل کنید تا در وبکست خود از آن استفاده کنید. کارت‌های کپچر یا داخلی هستند که درون کیس کامپیوتر نصب می‌شوند و یا خارجی هستند؛ همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید.

اینترنت مناسب برای برگزاری وبکست

اگر بخواهیم خروجی را به صورت زنده پخش کنیم، به اینترنتی با سرعت آپلود مناسب نیاز داریم. اگر سرعت آپلود اینترنت ما کم باشد فرایند پخش با مشکل مواجه می‌شود و شاید مخاطبان با قطع و وصل شدن‌های متوالی مواجه شوند. پس لازم است از اینترنت پرسرعت استفاده شود. شاید بدترین نوع اینترنت برای برگزاری وبکست اینترنت خانگی ADSL باشد، زیرا این نوع اینترنت سرعت آپلود بسیار کمی نسبت به سرعت دانلود دارد. اغلب اینترنت‌های خانگی 16MB/S سرعت آپلودی معادل 1MB/S دارند که برای پخش برنامه زنده یا وبکست خیلی کم است.

چگونه می‌توانیم سرعت واقعی اینترنت خود را بدانیم؟

یکی از بهترین سایت‌ها برای اندازه‌گیری سرعت لحظه‌ای اینترنت شما speedtest.net است. البته این سایت اپلیکیشن موبایل هم دارد که با نصب آن روی گوشی می‌توانید در کمترین زمان، سرعت اینترنت خود را بسنجید.

برای پخش زنده و برگزاری وبکست سرعت آپلود حداقل بهتر است حدود 4Mb/S باشد. این سرعت، امکان پخش تصویر با کیفیت 720p را برای وبکست فراهم می‌کند.

چگونه با وبکست درآمد کسب کنیم؟

بازار وبکست در دنیا بسیار داغ است و افراد زیادی از راه برگزاری وبکست درآمد کسب می‌کنند. چند روش پیشنهادی برای کسب درآمد از وبکست :

1. وبکست‌ هفتگی بررسی محصول

افراد زیادی در دنیا با بررسی دقیق و مفصل محصولاتی که مرتبط با تخصص خودشان است درآمد کسب می‌کنند. آن‌ها اغلب برنامه‌ هفتگی زنده دارند و در این برنامه مثلا به بررسی یک دوربین عکاسی خاص می‌پردازند.

اغلب این وبکست ها در یوتیوب پخش می‌شود. زیر ویدیو لینکی قرار دارد که مخاطب می‌تواند با کلیک بر آن، محصول بررسی شده را خریداری کند. برگزارکننده وبکست لینک همکاری فروش خود را قرار داده است و اگر کسی با کلیک بر آن لینک خریدی انجام دهد، سودی به حساب بررسی‌کننده محصول واریز می‌شود.

2. وبکست‌ آموزشی دارای اسپانسر

این گزینه نیز در جهان روز به روز رایج‌تر می‌شود. فرض کنیم آشپز خوبی هستید. شما وبکست هفتگی خود را آغاز می‌کنید و هر بار طریقه تهیه یک غذای خوشمزه را آموزش می‌دهید. وقتی تعداد مخاطبان شما زیاد شدند، شرکت‌های بزرگ حاضر می‌شوند اسپانسر شما شوند و مثلا فقط زیر ویدیوی پخش زنده نوشته شود این برنامه توسط شرکت … تهیه شده است.

یک راه دیگر آن است که اسپانسر ابزار و وسایلی در اختیار شما قرار می‌دهد و شما در برنامه زنده خود از آن‌‌ها استفاده می‌کنید. مثلا شرکت تولیدکننده ظروف غذایی تعدادی قابلمه در اختیار شما قرار می‌دهد که از آن در برنامه استفاده کنید و حتی تبلیغ کنید.

3. وبکست‌ آموزشی که نیاز به ثبت‌نام دارد

اگر مدرس هستید بدون شک یکی از بهترین راه‌های ارائه آموزش، برگزاری وبکست است. در این آموزش‌ها باید سعی کنید در محیطی زیبا و مناسب قرار بگیرید و شروع به ارائه آموزش کنید. بهترین گزینه آن است که آموزش‌های ماهانه منظم داشته باشید. کافی است یک موضوع را انتخاب کنید و هر ماه درباره آن موضوع یک وبکست مثلا یک‌ساعته داشته باشید.

حتی بهتر است ثبت‌نام یکجا انجام شود؛ یعنی اعلام کنید که یک آموزش یک‌ساله دارید که هر ماه یک جلسه آن به‌صورت زنده پخش می‌شود. مخاطبان پس از ثبت‌نام هر ماه می‌توانند در وبکست شما شرکت کنند و همچنین سوالات خودشان را بپرسند.

4. وبکست‌ جمع‌آوری اعانه

شاید فکر کنید این نوع وبکست ها برای امور خیریه انجام می‌شود. البته می‌تواند چنین باشد؛ ولی آیا می‌دانید در دنیا نوجوانانی وجود دارند که از این مدل استفاده می‌‌کنند و درآمدهای چندصد هزار دلاری در سال دارند؟

افراد زیادی وجود دارند که کار اصلی‌شان بازی‌ کردن است! آن‌ها به یک بازی معروف مثل فیفا مسلط می‌شوند، سپس بازی‌های خود را به‌صورت زنده پخش می‌کنند. زیر پخش زنده بازی یک دکمه قرار می‌دهند که بینندگان اگر از بازی شخص خوششان آمد یا ترفندی دیدند که برایشان جذاب بود، با کلیک بر آن دکمه مبلغ دلخواه خود را می‌پردازند. گاهی تعداد بینندگان یک بازی زنده آن‌قدر زیاد می‌شود که شخص بازی‌کننده مبلغ بسیار قایل‌توجهی از این وبکست به جیب می‌زند!

بعضی‌ها هم مثل این آقا حرفه‌ای‌تر و مدعی‌تر هستند. آن‌ها جلوی پرده سبز بازی می‌کنند و با یک دوربین حرفه‌ای تصویر خودشان را هم به پخش زنده بازی اضافه می‌کنند تا احساسات و هیجانات هم به خوبی منتقل شود!

5. وبکست‌ سرگرمی با هدف کسب درآمد از تعداد بازدید

بسیاری از سایت‌های پخش زنده مثل یوتیوب و آپارات این امکان را فراهم کرده‌اند که در سیستم کسب درآمد آن‌ها ثبت‌نام کنید و به ازای تعداد بازدیدهای ویدیوهای شما، درآمد کسب کنید.

معمولا تعداد بینندگان ویدیوهای زنده خیلی بیشتر است و از این روش می‌‌توان استفاده کرد تا درآمد کسب کرد. اگر از هرکدام از روش‌های قبل استفاده می‌کنید، باز هم می‌توانید به عنوان درآمد مکمل روی این روش حساب کنید. کافی است با یک جستجوی ساده شرایط ثبت‌نام و کسب درآمد از پلت‌فرم‌های ویدیویی را بررسی کنید.

در این مقاله شما را با مطالب پایه‌ای وبکست آشنا کردیم. این مقاله به‌روز رسانی خواهد شد و مطالب جدیدی در مورد وبکست و برگزاری وبکست را اضافه خواهیم کرد. منتظر باشید!

برای آموزش بیشتر در زمینه وبکست می‌توانید فیلم آموزش برگزاری وبکست را تهیه کنید. برای تهیه لطفا بر تصویر زیر کلیک کنید.